Lc.11,14-23 (16/03/2023)
Eens dreef Jezus een demon uit die stom was. Toen de demon verdreven was, kon de stomme weer spreken. De omstaanders verwonderden zich daarover.
Sommigen zeiden: “Het is door Beëlzebul, de heerser van de demonen, dat hij demonen kan uitdrijven!” Anderen – om hem op de proef te stellen – verlangden van hem een teken uit de hemel.
Maar hij wist welke gedachten bij hen leefden en zei daarom: “Elk koninkrijk dat innerlijk verdeeld is, raakt verwoest; het ene huis valt op het andere. Als nu de tegenstander [satan] zelf innerlijk verdeeld is, hoe kan zijn koninkrijk dan standhouden? Want jullie zeggen dat ik door Beëlzebul demonen uitdrijf. En als ik ze door Beëlzebul uitdrijf, door wie drijven jullie zonen ze dan uit? Als jullie zo redeneren, zullen zij zelf jullie rechters zijn. Maar als ik door Gods kracht de demonen uitdrijf, dan heeft het koninkrijk van God jullie bereikt!
Wanneer een sterke goed bewapend zijn domein bewaakt, dan is wat hem lijkt toe te behoren in vrede. Maar zodra nu iemand komt die sterker is dan hij, overwint hij hem, ontneemt hem de wapenrusting waarop hij vertrouwde en geeft weg wat hij op hem heeft buitgemaakt.
Wie niet mét mij is, is tegen mij, en wie niet met mij bijeenbrengt, die verstrooit.
Het laatste zinnetje, rechttoe rechtaan als het er staat, is inderdaad een goede samenvatting van heel Jezus’ betoog. De mensen – ook wijzelf dus – zijn nogal wispelturig en eigengereid. Wat Jezus moet aanvoeren als verdediging i.v.m. zijn kracht om demonen uit te drijven, klopt helemaal en is ook zo klaar als een klontje. Waarom zien ‘de mensen’ dat dan niet? Waarom Jezus per se van iets anders betichten?
Dat komt ‘natuurlijk’ omdat ze/we hem liever géén heer laten zijn over ons leven! We houden liever de touwtjes in eigen handen, met onze eigen denkbeelden en overtuigingen. We zijn liever zelf die ‘sterke’ – of dat denken en proberen we althans. Erkennen dat er een Kracht tot ons gekomen is die ons verre overstijgt, vraagt een nederigheid van ons die we niet graag opbrengen.
Die erkenning is echter wel bevrijdend! Voor onszelf – omdat wij ons dan mogen laten dragen door die Kracht en loskomen van bedreigingen; én voor de ander rondom mij – omdat die dan, mede via mij, toegang krijgt tot heling. Wie Jezus waarachtig en voluit toelaat in zijn eigen leven, brengt hem ook onder zijn mede-mensen.
Lc. 24,13-35 (23/04/2023)
13 Kijk! Juist op die dag waren twee van hen [van de ruimere groep leerlingen die in Jeruzalem het bericht van de vrouwen hadden gehoord]
op weg naar een dorp dat Emmaüs heette
en zo’n zestig stadiën [ca. 11km] van Jeruzalem lag.
14 Zij wisselden met elkaar van gedachten
over alles wat was voorgevallen.
15 En zo sprekend en samen zoekend,
gebeurde het dat Jezus zelf hen naderde
en samen met hen verder trok.
16 Maar hun ogen waren verstard
zodat ze hem niet herkenden.
17 Nu zei hij tegen hen:
“Wat is dat voor woordenwisseling onder jullie onderweg?”
Met een somber gezicht bleven ze staan.
18 Eén van hen, die Kleopas heette, antwoordde:
“Ben jij dan de enige passant [paroikos] in Jeruzalem
die niet gehoord heeft wat daar deze dagen is gebeurd?”
19 Hij vroeg: “Wat dan?”
Ze zeiden: “Wel, over Jezus, uit Nazaret.
Hij was een profetisch man, vol macht in werk en woord
voor God en heel het volk.
20 Hoe onze hogepriesters en leiders hem hebben uitgeleverd
tot een terdoodveroordeling
en hem hebben gekruisigd.
21 En wij hoopten dat hij Israël zou gaan verlossen,
maar ondertussen is het al de derde dag
sinds die dingen gebeurd zijn.
22 Wel waren er enkele vrouwen uit ons midden
die ons in verwarring brachten.
Zij waren vroeg in de morgen naar het graf gegaan,
23 maar vonden zijn lichaam niet,
en zij kwamen zeggen
dat ze een visioen van boodschappers [angeloi] hadden gezien,
die zeiden dat hij leeft.
24 Enkele van de mensen die met ons samen waren,
zijn dan naar het graf gegaan.
Ze vonden het zoals de vrouwen hadden gezegd,
maar hem hebben ze niet gezien.”
25 Nu zei hij tegen hen:
“O onverstandigen en tragen van hart
om tot vertrouwen te komen
op grond van alles wat de profeten hebben gezegd …
26 Moest’ soms niet de Gezalfde [Christos] dit alles lijden
om binnen te gaan in zijn grootsheid?”
27 En beginnend bij Mozes
legde hij bij al de profeten duidelijk aan hen uit
wat in al de Geschriften op hem betrekking had.
28 Ze naderden het dorp waar ze heen trokken
en hij deed alsof hij verder zou gaan.
29 Maar zij drongen sterk aan:
“Blijf bij ons,
de dag is dalend,
de nacht is nabij.”
En hij ging bij hen binnen om bij hen te blijven.
30 En toen ze samen aan tafel waren, gebeurde het:
Hij nam het brood en zegende het,
hij brak het en gaf het hun.
31 Nu gingen hun ogen wijd open
en zij herkenden hem.
Hij werd onzichtbaar voor hen.
32 Ze zeiden tegen elkaar:
“Brandde ons hart niet in ons
toen hij zo tegen ons sprak onderweg
en toen hij voor ons de Schriften echt opende?”
33 Ze stonden op [= ze verrezen!] en nog hetzelfde uur keerden ze naar Jeruzalem terug.
Ze vonden er de elf en enkelen met hen bijeen.
34 Dezen zeiden:
“De Heer is werkelijk opgewekt!
Hij heeft zich laten zien aan Simon!”
35 En zij vertelden wat er onderweg was gebeurd
en hoe hij zich had laten kennen in het breken van het brood.
Wat zien we hier gebeuren?
Twee mannen druipen mompelend af. Hun droom is aan diggelen geslagen. Ze zien het niet meer. Hun toekomstperspectief is weg.
Een man komt hen naderbij. Hij luistert naar hen. Hij is geïnteresseerd in hun verhaal. Hij wil weten wat het gebeuren van de voorbije dagen bij hen teweeg gebracht heeft. Hij blijft … ook als het lastig wordt, als het verhaal steeds triester wordt en toekomstperspectieven steeds verder weg lijken te drijven.
Hij blijft, luistert … hij voelt hun diepe verdriet, hun ontgoocheling. Hij voelt de onmacht omdat hij het aandurft te kijken vanuit hun perspectief. En dan – dan pas – spreekt hij.
Het doet de twee goed. Eindelijk iemand die hun verdriet niet minimaliseert, maar erkent. Ze voelen zich begrepen. Zo iemand ontmoeten, daar word je warm van en het geeft je kracht om door te gaan. Als een vriend gaat hij met hen aan tafel, breekt en deelt. Zo herkennen de twee hem. Het geeft hen de moed om op te staan, een nieuw toekomstperspectief tegemoet.
Lc.4,16-30 (4/09/2023)
16 Ook kwam hij in Nazaret, waar hij was opgegroeid.
Zoals hij gewoon was,
ging hij op de dag van de sabbat
binnen in het huis van samenkomst.
Hij stond op om voor te lezen
17 en men gaf hem een boekrol van de profeet Jesaja.
Hij opende de boekrol
en vond de plaats waar geschreven staat:
18 De geest van de Heer is over mij gekomen –
hij heeft mij gezalfd,
om de bevrijdende boodschap te verkondigen
aan wie zich arm weten.
Hij heeft mij gezonden
om wie gebroken is te genezen,
om wie gevangen zit vrijlating te melden,
om wie blind is het zicht terug te geven,
om wie verdrukt wordt te bevrijden;
19 om af te kondigen
een genadejaar van de Heer. [Jes.61,1-2]
20 Hij rolde het boek dicht,
gaf het terug aan de dienaar
en ging zitten.
De ogen van allen in het huis van samenkomst
waren aandachtig op hem gericht.
21 Hij begon nu tegen hen te spreken:
“Vandaag
is voor jullie oren
dit Schriftwoord in vervulling gegaan!”
22 Allen vielen hem bij en verwonderden zich
over de woorden van genade die uit zijn mond kwamen,
en ze zeiden:
“Is dat niet de zoon van Jozef?”
23 Hij zei tegen hen:
“Natuurlijk zullen jullie mij de spreuk voorhouden:
Geneesheer, heel jezelf!
Al die dingen die in Kafarnaüm gebeurd zijn
– naar wij gehoord hebben –
doe ze ook eens hier in je vaderstad.
24 Daarop zei hij:
“Zeker, ik zeg jullie
dat geen enkele profeet welkom is in zijn vaderstad.
25 Naar waarheid zeg ik jullie:
In de dagen van [de profeet] Elia
waren er veel weduwen in Israël
toen de hemel gedurende drieëneenhalf jaar gesloten bleef
zodat er grote hongersnood kwam over heel het land.
26 Toch werd Elia naar geen van hen gezonden
[om haar te redden van de hongerdood – 1 Kon.17]
maar naar een weduwe is Sarepta bij Sidon [= buiten Israël].
27 En ten tijde van de profeet Elisa
waren er veel melaatsen in Israël.
Toch werd geen enkele van hen gereinigd
maar wel de Syriër [= buitenlander] Naäman.”
28 Allen die in de samenkomst [synagoge] waren
en dit hoorden
raakten overvol woede.
29 Ze stonden op en wierpen hem buiten de stad.
Ze dreven hem naar de rand van de berg
waarop hun stad gebouwd was,
om hem van de steilte te gooien.
30 Maar hij ging midden tussen hen door
en trok weg.
We maken een sprong: gisteren had Jezus het over hoe zijn leven aan z’n eind zou komen, vandaag keren we terug naar het begin van zijn openbaar leven. Toch zit vanaf dat begin het einde erin vervat: ook toen al begrepen ze hem niet en was er veel weerstand om zijn boodschap te beluisteren.
Op zich is dat eigenlijk nogal merkwaardig, want wat hij komt vertellen is toch niets anders dan ‘goed nieuws’? – En dat niet alleen als aankondiging in de verte, zoals profeten voor hem hadden gedaan, maar als vervulling in het heden!
Maar laten we die stadsgenoten van Jezus niet te vlug veroordelen! Het is erg menselijk wat ze doen. Herken je het niet bij jezelf? Accepteren wij het zo makkelijk als een huisgenoot, een collega, een buur, … ons op belangrijke aspecten van het leven wijst? Doen wij dat ook niet makkelijk af als ‘wat weet die daar nu van’? Nochtans zijn voor ons vandaag onze naasten ons gegeven als ‘stem van G-d in ons midden’, net zoals Jezus dat was voor zijn stadsgenoten …!
Lc. 8,4-15 (23/09/2023)
4 Mensen uit allerlei steden kwamen op hem af,
zodat zich een grote menigte verzamelde.
Hij vertelde hen een gelijkenis:
5 Een zaaier ging uit om te zaaien.
Bij het zaaien viel een deel op de weg.
Het werd vertrapt en de vogels aten het op.
6 Een ander deel viel op rotsige grond.
Toen het begon te groeien verdorde het
omdat het onvoldoende water had.
7 Weer een ander deel viel tussen de dorens.
Die groeiden mee op en verstikten het opkomende graan.
8 Maar een deel viel in goede aarde
en toen het volgroeid was
bracht het buitengewoon veel vrucht voort.
Hierna riep Jezus uit:
“Wie oren heeft om te horen, laat hij luisteren!”
9 Zijn leerlingen vroegen hem nu:
“Wat bedoelt deze gelijkenis?”
10 Hij antwoordde:
“Jullie, die leerling willen zijn,
is het gegeven de verborgenheden
van het koninkrijk van God te leren kennen.
Tot de anderen spreek ik in gelijkenissen
omdat zij ziende niet zien en horende niet verstaan.
11 Dit bedoelt nu deze gelijkenis:
Het zaad is het woord van God.
12 Die langs de weg
zijn zij die het horen.
Maar dan komt de tweedrachtzaaier
en neemt het woord weg uit hun hart,
zodat ze niet tot innerlijk vertrouwen zouden komen
en behoed worden.
13 Die op rotsige grond
zijn zij die, wanneer zij het horen,
het woord met vreugde ontvangen,
maar geen wortel hebben.
Voor een tijdje staan ze in dat vertrouwen,
maar in een tijd van beproeving, nemen zij er afstand van.
14 Die tussen de dorens vallen
zijn zij die het horen,
maar gaandeweg verstrikt raken
in de zorgen of de rijkdom en genietingen van het leven
en daardoor niet voldragen raken.
15 Die in goede aarde vallen
zijn zij die het woord horen
en het behouden in een goed hart
en daardoor duurzaam vrucht dragen.”
We worden de godganse dag overstelpt met beelden en woorden. Overal waar je komt, is er wel iets te zien én te horen. Het is lastig om in dat lawaai nog goed te luisteren, laat staan gericht te luisteren naar écht leven-gevende woorden. Alle rondgestrooide beelden en woorden proberen immers – elk op zijn manier – te vertellen wat we nodig hebben om gelukkig te zijn. Ze promoten van alles en nog wat ter bevordering van ons persoonlijk geluk(?). Maar is dit alles wel zo zaligmakend, laat staan vruchtbaar en leven-gevend?
De vraag is dus: Waarop richten wij ons oor? Waarop richten we onze volle aandacht?
Is het de tweedrachtzaaier die alle aandacht krijgt en in ons onrust zaait, of durven we – ook wanneer het lastig wordt – consequent blijven luisteren en leven naar G-ds woord?
Krijgen de beelden van rijkdom, bezit en genot het voor het zeggen of proberen we de goede grond in ons te cultiveren, zodat onze oren zich kunnen richten op wat duurzaam is en hopelijk mag dat in ons tot bloei komen en vrucht dragen.
Lc.11,14-26 (13/10/2023)
14 Eens dreef Jezus een demon uit die stom was.
Toen de demon verdreven was, kon de stomme weer spreken.
De omstaanders verwonderden zich daarover.
15 Sommigen zeiden:
“Het is door Beëlzebul, de heerser van de demonen,
dat hij demonen kan uitdrijven!”
16 Anderen – om hem op de proef te stellen –
verlangden van hem een teken uit de hemel.
17 Maar hij wist welke gedachten bij hen leefden
en zei daarom:
“Elk koninkrijk dat innerlijk verdeeld is,
raakt verwoest; het ene huis valt op het andere.
18 Als nu de tegenstander [satan] zelf innerlijk verdeeld is,
hoe kan zijn koninkrijk dan standhouden?
Want jullie zeggen dat ik door Beëlzebul demonen uitdrijf.
19 En als ik ze door Beëlzebul uitdrijf,
door wie drijven jullie zonen ze dan uit?
Als jullie zo redeneren, zullen zij zelf jullie rechters zijn.
20 Maar als ik door Gods kracht de demonen uitdrijf,
dan heeft het koninkrijk van God jullie bereikt!
21 Wanneer een sterke goed bewapend zijn domein bewaakt,
dan is wat hem lijkt toe te behoren in vrede.
22 Maar zodra nu iemand komt die sterker is dan hij,
overwint hij hem,
ontneemt hem de wapenrusting waarop hij vertrouwde
en geeft weg wat hij op hem heeft buitgemaakt.
23 Wie niet mét mij is, is tegen mij,
en wie niet met mij bijeenbrengt, die verstrooit.
24 Telkens wanneer een nog niet gereinigde geest uit iemand weggaat,
dwaalt hij door dorre plaatsen op zoek naar rust.
Omdat hij die niet vindt, zegt hij:
“Ik ga terug naar mijn huis, vanwaar ik ben weggegaan.”
25 Wanneer hij er terugkomt
en hij vindt het schoongeveegd en [leeg, kil] ordentelijk,
26 dan trekt hij andere geesten met zich mee,
wel zeven, nog slechter dan hijzelf.
Eens binnen, vestigen ze zich daar.
Zo is het voor die mens aan het eind nog erger dan van tevoren.”
Verdeeldheid is een kwalijke demon die tot op onze dagen ronddwaalt door de wereld. Je hoeft het nieuws maar op te zetten om dat te horen, je ogen maar open te trekken om dat te zien. Wie de moed heeft om – zoals Jezus – daar tegenin te gaan zal – ook vandaag dus – raar bekeken worden. Men weet niet vanwaar die helende kracht komt, meer vertrouwd als men is met de splitsende kracht! Ook van goede krachten is men bang; of liever: ze irriteren, omdat ze confronteren en uitdagen óók dat goede te doen.
Jezus – en ik vandaag? – laat zich niet doen door die onterechte kritiek op zijn persoon en werk. Hij weet waar hij voor staat en doorziet het mechanisme van de verdeeldheid – in de Bijbel vaak de ‘verdeler’ = splitser = diabolos genoemd, of ook: de tegenstander = satan. Híj – Jezus – is gekomen om bijeen te brengen, te helen, ‘heel’ te maken.
In de kracht van de eenmakende Go(e)de Geest doet Jezus merkwaardige dingen. Zal ík verbaasd/verdwaasd hem erover verdacht maken, of zal ik in zijn voetspoor treden – vandaag?
Lc.13,10-17 (30/10/2023)
10 Op een keer gaf hij op een sabbat onderricht
in één van de synagogen.
11 Kijk! Er was een vrouw die al achttien jaar ziek was:
ze was kromgebogen en kon zich in het geheel niet oprichten.
12 Jezus zag haar en sprak haar aan:
“Vrouw, je bent ver-los-t van je ziekte”,
13 en hij legde haar de handen op.
Onmiddellijk werd zij opgericht
en zij verheerlijkte God.
14 De overste van de synagoge,
die er zich aan ergerde dat Jezus op sabbat genas,
zei tegen de aanwezigen:
“Zes dagen zijn er om te werken.
Kom dan op deze dagen om jullie te laten genezen
en niet op de sabbat.”
15 De Heer antwoordde hem:
“Dubbelzinnigaard!
Maken jullie niet allemaal je os of ezel los van de voederbak
om hem weg te leiden naar de drinkplaats?
16 Kijk toch! Was het dan niet nodig
dat deze vrouw – nog wel een dochter van Abraham –
die de tegenstander [satan] achttien jaar lang gebonden hield,
losgemaakt werd van deze band juist op een sabbat?”
17 Toen hij dit gezegd had,
werden al wie zich tegen hem stelden diep beschaamd.
De menigte echter was verheugd
over al de heerlijke dingen die door hem gebeurden.
Vandaag horen we een toepassing van wat we gisteren hoorden over ‘de kern van de zaak’ enerzijds en ‘de uiterlijke concretiseringen’ anderzijds. En als dat zo’n universeel gegeven is, dan mogen we ons er ook niet laten aan vangen om dat alleen bij ‘de oversten van de synagoge’ of bij ‘de farizeeën en schriftgeleerden’ te situeren! Nee, het zit ook in onszelf!
Onderzoek jezelf vandaag – en alle volgende dagen – er maar eens op: Hoe vaak denken en beslissen wij vanuit een vooraf bestaande regel, wet, gebruik, vooroordeel, …? Het is niet makkelijk om éérst naar de mens met zijn of haar verhaal en nood werkelijk te lúisteren, zonder die vóór-ingenomenheden! Veel vaker dan we denken laten we de bestaande vormen primeren op de inhoud van wat werkelijk telt hier en nu voor deze mens.
En dat terwijl wij volgelingen zijn van Jezus, die gekomen is om mensen – ook onszelf dus – te ver-los-sen! Laten we dus maar eerst zelf los-ser staan t.o.v. de uiterlijke vormen, dan zullen wij – in Jezus’ Naam – ook andere mensen kunnen ver-los-sen.