1Joh.5,14-21 (8/01/2022)
Wij kunnen ons vol vertrouwen tot God wenden, in de zekerheid dat Hij naar ons luistert als we Hem iets vragen dat in overeenstemming is met zijn wil. En omdat we weten dat Hij naar ons luistert, wat we Hem ook vragen, weten we ook dat we alles al hebben gekregen wat we Hem gevraagd hebben.
Als iemand zijn broeder of zuster een zonde ziet begaan die niet tot de dood leidt, moet hij voor hem of haar bidden en zo de zondaar het leven geven. Dit geldt wanneer er sprake is van een zonde die niet tot de dood leidt. Er bestaat ook zonde die wel tot de dood leidt. In dat geval geldt mijn aansporing om te bidden niet. Alle onrecht is zonde, maar niet elke zonde leidt tot de dood.
We weten dat iemand die uit God geboren is niet zondigt. Want wie uit God geboren is kan zichzelf beschermen, zodat het kwaad geen vat op hem heeft.
We weten dat wij uit God voortkomen, terwijl de hele wereld in de macht is van hem die het kwaad zelf is.
We weten ook dat de Zoon van God gekomen is
en ons inzicht heeft gegeven om de ware God te kennen. En wij zijn in Hem, omdat we in zijn Zoon Jezus Christus zijn. Hij is de ware God, Hij is het eeuwige leven.
Kinderen, wees op uw hoede voor de afgoden.
Aan het eind van zijn brief (dit is de laatste episode) geeft Johannes ons nog een lijstje ‘vaderlijke raadgevingen’ mee.
De eerste is misschien de fundamenteelste: Aangezien G-d ons zo liefheeft dat hij altijd naar ons luistert, mogen wij ons vol vertrouwen op hem toeverlaten. Als we dat maar eens in de praktijk konden brengen! Wat zou het leven waarachtig en vrij, en open op de a/Ander zijn als wij écht in Vertrouwen konden leven! Johannes drukt ons op het hart – in wat je het ‘testament’ zou kunnen noemen van iemand die na een lang leven van ervaring wist wat hij zei – dat het kan en mag!
De laatste was misschien zijn grootste bekommernis: Dat hij mensen die zich Christen noemden, toch zag afglijden op dwaalwegen. Afgoden zijn immers zo subtiel. En dat is in onze tijd zeker niet minder dan toen! Hoeveel ‘eigenliefde’ wordt niet verpakt als ‘liefde’? Hoeveel ‘eigenbelang’ als ‘inzet’ of ‘solidariteit’? Hoeveel ‘eigen gelijk’ als ‘het is voor jouw goed’?
Johannes achterna, durf ik eindigen:
Kinderen, God is Liefde! Heb dus elkaar Lief, zonder angst, in alle vrijheid, tot over de Uiterste grens – daar zul je Léven in Volheid ontmoeten …
1Joh.4,19 – 5,4 (6/01/2022)
Wij hebben lief omdat God ons het eerst heeft liefgehad.
Als iemand zegt: ‘Ik heb God lief,’ maar hij haat zijn broeder of zuster, is hij een leugenaar. Want iemand kan onmogelijk God, die hij nooit gezien heeft, liefhebben als hij de ander, die hij wel ziet, niet liefheeft. We hebben dan ook dit gebod van Hem gekregen: wie God liefheeft, moet ook de ander liefhebben.
Ieder die gelooft dat Jezus de christus is, is uit God geboren, en ieder die de Vader liefheeft, heeft ook lief wie uit Hem geboren zijn. Dat wij Gods kinderen liefhebben weten we doordat we God liefhebben en zijn geboden naleven. Want God liefhebben houdt in dat we ons aan zijn geboden houden. Zijn geboden zijn geen zware last, want ieder die uit God geboren is, overwint de wereld. En de overwinning op de wereld hebben wij behaald met ons geloof.
Zien en liefhebben; het lijkt een niet zo’n vanzelfsprekende combinatie. Alhoewel, zeggen wij ook niet ‘ik zie jou wel zitten’? – En dan bedoelen we niet dat we iemand letterlijk zien zitten hebben. Dat ook wel, maar dat is niet voldoende. Je moet ‘meer’ ‘gezien’ hebben. Maar om dat ‘meer’ te zien moeten we dus liefhebbend kijken.
Je kunt de zaak ook omdraaien: wie liefhebbend kijkt naar even-mensen, zál meer zien! – en dáár gebeurt G-d onder mensen, zo drukt Johannes ons eens te meer op het hart. Het is ijdele vrome praat over ‘G-d liefhebben’ te spreken als je de mensen rondom niet liefhebt. En het gaat dan wel degelijk over de heel concrete mensen dichtbij je, en niet enkel over een vaag ‘ik zie alle mensen graag’.
De concrete, daad-werkelijke liefde voor even-mensen, is een bijzonder sterke, want goddelijke kracht. Ze overwint wat dan ook in de wereld! Ze kan zélfs mijn ongeloof overwinnen dat G-d mij het éérst heeft liefgehad …
1Joh.4,1-10 (4/01/2022)
Geliefde broeders en zusters, vertrouw niet elke geest. Onderzoek altijd of een geest van God komt, want er zijn veel valse profeten in de wereld verschenen. De Geest van God herkent u hieraan: iedere geest die belijdt dat Jezus Christus als mens gekomen is, komt van God. Iedere geest die dit niet belijdt, komt niet van God; dat is de geest van de antichrist, waarvan u hebt gehoord dat hij zal komen – nu al is hij in de wereld.
U, kinderen, komt uit God voort en u hebt de valse profeten overwonnen, want Hij die in u is, is machtiger dan hij die in de wereld heerst. Die valse profeten komen uit de wereld voort. Daarom spreken zij de taal van de wereld en luistert de wereld naar hen. Wij komen uit God voort. Wie God kent luistert naar ons. Wie niet uit God voortkomt luistert niet naar ons. Hieraan kunnen we de Geest van de waarheid en de geest van de dwaling herkennen.
Geliefde broeders en zusters, laten wij elkaar liefhebben, want de liefde komt uit God voort. Ieder die liefheeft is uit God geboren en kent God. Wie niet liefheeft kent God niet, want God is liefde. En hierin is Gods liefde ons geopenbaard: God heeft zijn enige Zoon in de wereld gezonden, opdat we door Hem zouden leven. Het wezenlijke van de liefde is niet dat wij God hebben liefgehad, maar dat Hij ons heeft liefgehad en zijn Zoon heeft gezonden om verzoening te brengen voor onze zonden.
Opnieuw over de onderscheiding. Dat is een belangrijker gegeven dan we misschien vaak denken. Elke dag maken wij keuzes over wat te doen of te laten. Wie in het spoor van G-ds waarheid wil wandelen kan niet om het even wat doen. “Onderzoek dus altijd of een geest van God komt.”
En ook opnieuw krijgen we diezelfde paradox als leidraad voor de onderscheiding: Hoe weten we of een geest van G-d komt? Kijk naar de Liefde voor de mens!
Een ander element ter onderscheiding dat eerder ook al eens klonk, is de weerstand die je ondervindt. ‘De wereld’ wíl niet luisteren naar een Goede Boodschap, terwijl wie wíl luisteren meteen herkent of een aspect daarin past of niet. Bijkomende interessante vraag is natuurlijk of wij wel durven spreken …
Wie zijn kompasnaald in het krachtveld van G-ds liefde stelt – dat altijd ‘eerst’ is –, zal feilloos weten wat hem vandaag te doen of te laten staat t.a.v. zijn medemensen.
1Joh.5,5-13 (7/01/2022)
Wie anders kan de wereld overwinnen dan iemand die gelooft dat Jezus de Zoon van God is? Hij, Jezus Christus, is gekomen door water en bloed – niet door het water alleen, maar door het water en het bloed. En de Geest getuigt ervan, omdat de Geest de waarheid is. Er zijn dus drie getuigen: de Geest, het water en het bloed, en het getuigenis van deze drie is eensluidend.
Als we het getuigenis van mensen aannemen, zullen we zeker het getuigenis van God aannemen, dat zoveel meer gezag heeft, want het is het getuigenis dat God over zijn Zoon gegeven heeft. Wie in de Zoon van God gelooft, draagt het getuigenis in zich. Wie God niet gelooft, maakt Hem tot leugenaar, omdat hij geen geloof hecht aan het getuigenis dat God over zijn Zoon gegeven heeft.
Dit getuigenis luidt: God heeft ons eeuwig leven geschonken en dat leven is in zijn Zoon. Wie de Zoon heeft, heeft het leven. Wie de Zoon van God niet heeft, heeft het leven niet.
Dit alles schrijf ik u omdat u moet weten dat u eeuwig leven hebt, u die gelooft in de naam van de Zoon van God.
Wat bedoelt Johannes met ‘gekomen door water en bloed’? Water is de doop; bloed is het martelaarschap. Met ‘alleen maar’ Christen te worden, kunnen wij nog niet ‘de wereld’ overwinnen. Jezus volgen, wil zeggen: hem volgen in al z’n consequenties, en dus tot op het eind, zijn kruisdood – die dán zal blijken níet het eind te zijn. Alleen – maar dan ook zeker – wie zó zijn weg op Jezus oriënteert, die als G-d-mens gekomen is door water én bloed, zal ‘de wereld’ overwinnen.
Wat zou dat martelaarschap in onze tijd en cultuur kunnen betekenen? Wellicht niet dat ze ons aan het kruis zullen hangen en zelfs niet doden. Belachelijk maken gebeurt wel al eens, aan de kant schuiven al helemaal; en zullen wij dan zwijgen? ‘Je leven geven’ kan ook andere dan letterlijke betekenissen hebben, die daarom niet minder verregaand zijn. Wellicht ook vandaag kom je iemand tegen aan wie je Léven kunt geven – wat vaak een beetje ten koste van je eigen leven gaat, maar niet ten koste van je eigen Léven! Als je kijkt met de ogen van de Liefde zul je dat ‘zien’ …
1 Joh.4,11-18 (5/01/2022)
Geliefde broeders en zusters,
als God ons zo heeft liefgehad, moeten ook wij elkaar liefhebben.
Niemand heeft God ooit gezien. Maar als we elkaar liefhebben, blijft God in ons en is zijn liefde in ons tot volmaaktheid gekomen. Dat wij in Hem blijven en Hij in ons, weten we doordat Hij ons heeft laten delen in zijn Geest. En we hebben zelf gezien waarvan we nu getuigen: dat de Vader zijn Zoon gezonden heeft als redder van de wereld. Als iemand belijdt dat Jezus de Zoon van God is, blijft God in hem en blijft hij in God.
Wij hebben Gods liefde, die in ons is, leren kennen en vertrouwen daarop.
God is liefde.
Wie in de liefde blijft, blijft in God, en God blijft in hem. Zo is de liefde bij ons tot volmaaktheid gekomen, en daardoor kunnen we op de dag van het oordeel vol vertrouwen zijn, want hoewel wij nog in deze wereld zijn, zijn we als Jezus.
De liefde laat geen ruimte voor angst; volmaakte liefde sluit angst uit, want angst veronderstelt straf. In iemand die angst kent, is de liefde niet tot volmaaktheid gekomen.
Hier komen we aan het hoogtepunt van Johannes’ brief, een magistrale verwoording van hoe hij G-d in deze wereld ‘ziet’. “Niemand heeft ooit G-d gezien”, maar toch ís hij te zien! Namelijk in de liefde die wij als even-mensen onder elkaar betonen. Want “G-d ís liefde”!
Dat is uitermate ‘straf’ als je daar op doordenkt – en vooral als je het gaat toepassen op je heel concrete leven! Elke keer we vanuit oprechte liefde met en voor iemand iets doen (of net niet doen), wordt G-d daad-werkelijk! Dáár ís hij! – Omgekeerd kun je dan misschien ook zeggen: Als dat níet gebeurt, is hij daar niet, en moeten we het dus ook hém niet verwijten als er iets mis loopt …
Ook de laatste paragraaf valt op: liefde gaat niet samen met angst. Enerzijds leeft de liefde vanuit een vrijheid die de consequenties van de levenskeuze vrijmoedig opneemt. Anderzijds mogen wij alle angst laten varen omdat wij weten dat we opgenomen zijn in G-ds liefde. Zo – met deze beide sámen – “blijven wij in hem, en hij in ons” en brengen wij hem aanwezig in de wereld!
1Joh.3,16-24 (3/01/2022)
Wat liefde is, hebben we geleerd van Hem die zijn leven voor ons gegeven heeft. Daarom horen ook wij ons leven te geven voor onze broeders en zusters.
Hoe kan Gods liefde in iemand blijven die genoeg heeft om van te bestaan maar zijn hart sluit voor een broeder of zuster die hij gebrek ziet lijden? Kinderen, we moeten niet liefhebben met de mond, met woorden, maar waarachtig, met daden.
Dan weten we dat we voortkomen uit de waarheid en kunnen we met een gerust hart voor God staan. En zelfs als ons hart ons aanklaagt: God is groter dan ons hart, Hij weet alles. Geliefde broeders en zusters, als ons hart ons niet aanklaagt, kunnen we ons vol vertrouwen tot God wenden en ontvangen we van Hem wat we maar vragen, omdat we ons aan zijn geboden houden en doen wat Hij wil.
Dit is zijn gebod: dat we geloven in de naam van zijn Zoon Jezus Christus en elkaar liefhebben, zoals Hij ons heeft opgedragen. Wie zich aan zijn geboden houdt blijft in God, en God blijft in hem. Dat Hij in ons blijft, weten we door de Geest die Hij ons heeft gegeven.
Wellicht nergens beter dan hier staat zo beknopt, maar krachtig en volledig verwoord waar Liefde in Christelijke betekenis over gaat. Liefde is …
Het begint ermee dat G-d zíjn Liefde aan ons heeft gegeven! Dat is de bron van alles. En het was een verregaande Liefde, zó ver dat Jezus zijn eigen leven voor ons/aan ons gaf.
Een logisch vervolg zou de vraag zijn hoe wij hém dan liefhebben. Verbinden wij ons harts-tochtelijk aan hem? Stroomt onze wederliefde even rijkelijk? Merkwaardig genoeg komt deze vraag bij Johannes pas op de derde plaats aan bod, niet op de tweede. (Of nog preciezer: de vierde plaats, want ertussen komt nóg eens Góds Liefde: in zijn barmhartigheid – “God is groter dan ons hart.”)
Op de tweede plaats, als éérste antwoord op G-ds Liefde voor ons, staat de Liefde voor onze ‘broeders en zusters’! “We moeten niet liefhebben met de mond, met woorden, maar waarachtig, met daden.” – Daad-werkelijk dus, zoals wij hier vaak schrijven. Liefde is geen ‘idee’ – laat staan een romantisch idee. Liefde is een levensstijl – de stijl van wie wandelt in het spoor van Jezus …