Verbonden Leven

Mt.23,1-12 (5/11/2023)

¹      Vervolgens sprak Jezus de menigte en zijn leerlingen toe:
²      “De schriftgeleerden en farizeeën zetten zich op de leerstoel van Mozes.
³      Neem dus in acht en doe
       alles wat ze jullie zeggen,
       maar handel niet naar hun daden,
       want zij zeggen het wel, maar doen het niet.
4      Ze binden zware lasten bijeen
       en leggen die op de schouders van de mensen,
       terwijl ze zelf ze met geen vinger verroeren.
⁵      En de werken die ze doen,
       doen ze om zich te tonen aan de mensen.
       Ze maken hun gebedsriemen breed
       en de kwasten van hun mantel groot.
       [Beide waren uiterlijke symbolen van Godsverbonden leven;
       de wet bepaalde echter niet hoe groot die waren.]
⁶      Ze hebben graag de voornaamste plaatsen
       bij maaltijden en in de samenkomsten [synagoge];
⁷      ze hebben graag dat ze op de markt worden begroet
       en dat ze door de mensen rabbi [mijn meester] worden genoemd.
⁸      Jullie echter moeten je geen rabbi laten noemen,
       want jullie hebben maar één leermeester,
       terwijl jullie allemaal broers en zussen zijn.
⁹      Noem niemand op aarde jullie Vader,
       want jullie hebben maar één Vader,
       de Vader in de hemelen.
¹⁰     Laat je ook geen leermeester/leider noemen,
       want jullie hebben maar één leermeester/leider,
       de Gezalfde [christos/messiah].
¹¹     Maar de grootste onder jullie
       zal je dienaar zijn.
¹²     Wie zichzelf verheft,
       zal klein worden,
       en wie zichzelf klein maakt,
       zal verheven worden.”

Gezeten op de leerstoel van Mozes trachten de farizeeën de boeken van Mozes uit te leggen. Dat was hun taak en dat deden ze goed. Jezus spoort de menigte dan ook aan om te doen wat de farizeeën onderrichten. Nooit spreekt hij één minachtend woord over wat ze zeggen, wel over hun dubbelzinnige manier van leven, want “ze zeggen het wel, maar doen het niet.” Het is dus helemaal ok om te doen wat de wet je voorhoudt. De wereld zou er anders uitzien moesten we daar alvast in slagen. Nochtans reikt écht gelovig leven dieper. Het vraagt naar wederkerigheid en spreekt van overgave, niet van opgave. Vaak zit ons verlangen naar aanzien in de weg, en blijft ons sterke zelfbewustzijn de eeuwige struikelblok om te komen tot die overgave. Vandaar Jezus’ oproep om juist dat los te laten, je door G-d te laten beminnen en te leven met de Torah (de wet) als richtingwijzer.
Leerling worden is geen slaafse onderworpenheid, geen wettisch handelen. Het heeft niets van doen met geestelijke krachtpatserij, maar het vertrekt bij G-dsverbonden leven.

Mt. 22,1-14 (11/10/2020)

Daarop vertelde Jezus [de afgezanten van de Joodse oversten] opnieuw een gelijkenis:
“Het koninkrijk der hemelen is als een koning die een bruiloftsfeest houdt voor zijn zoon.
Hij zond zijn dienaren om de genodigden op te roepen voor het feest, maar zij wilden niet komen.
Opnieuw zond hij andere dienaren, met de woorden: “Zeg tot de genodigden: Mijn maaltijd is bereid,
mijn ossen en mestvee zijn geslacht, alles is bereid. Kom toch naar het bruiloftsfeest!”
Maar zij trokken er zich niets van aan en gingen weg, de een naar zijn akker, een ander naar zijn handel.
Nog anderen grepen de dienaren vast en mishandelden en doodde hen.
Toen de koning dit hoorde, ontstak hij in woede. Hij stuurde zijn troepen om die moordenaars om te brengen en hun stad in brand te steken.
Vervolgens zei hij tegen zijn dienaren: “Het bruiloftsfeest was wel bereid, maar de genodigden zijn het niet waard geweest [waren niet bereid].
Ga naar de wegen die uitmonden buiten de stad en nodig al wie je daar zult vinden uit voor het bruiloftsfeest!”
De dienaren trokken nu naar die buitenwegen en verzamelden allen die ze er vonden, slechten zowel als goeden,
en de bruiloftszaal liep vol met tafelgenoten.
Nu kwam de koning binnen om de gasten te begroeten. Hij zag een man die niet gekleed was voor een bruiloftsfeest en vroeg hem:
“Waarom ben je hier binnengekomen als je niet gekleed bent voor het feest?” Hij verstomde … Daarop zei de koning tegen zijn dienaren:
“Aan handen en voeten gebonden neem je hem mee en werp je hem eruit, in de buitenste duisternis. Daar zal geween zijn en tandengeknars.”
Want velen zijn uitgenodigd, maar weinigen behouden.”

Een feest, daar ben ik wel voor te vinden. Samen vieren, schept immers verbondenheid. Geweldig toch om uitgenodigd te worden voor een huwelijk.
Het feest bij uitstek waar de liefde gevierd wordt.
Maar ben ik ook nog zó enthousiast als ik uitgenodigd word om de liefdesrelatie met G-d te vieren? Wil ik daar tijd voor vrij maken? Tijd om G-ds liefde te vieren?
Of verzin ik, net als zovele genodigde, snel een excuus om eraan te ontkomen (redenen genoeg)? Hou ik me liever bezig met m’n eigen kleine leventje?
Dan loop ík alvast niet het risico om uit mijn veilige (?) cocon weg getrokken te worden. Dan hoef ik het kleed van de a/Ander niet aan te trekken.
Nochtans weet ik maar al te goed dat deze ik-gerichtheid me doet verstommen en ervoor zorgt dat ik het gesprek met de a/Ander niet zal aangaan.
G-d echter blijft die relationele G-d, die met mij een persoonlijke relatie wil aangaan, gewoon, om wie ik ben (goed en slecht).
Hij kan perfect zonder die relatie met mij maar toch wil hij het, roept hij mij.
Wat houdt mij nog tegen om daar op in te gaan?

Mt.11,28-30 (7/12/2022)

Kom naar mij, allen die vermoeid bent en onder lasten gebukt, en ik zal je rust geven.
Neem mijn juk op: laat mij je leermeester zijn – zachtaardig en deemoedig van hart, en je zult rust vinden in jezelf. Want mijn juk is teder en mijn last is licht.

Hier in ons Onderweghuis openen wij elke dag met het gebed:
Goeiemorgen zeg Jij mij
en wacht op mij,
totdat ik open ga voor Jou …
Goeiemorgen zeg ik Jou
en lang naar Jou,
totdat ik leven kan in Jou …
Het is elke dag de uitnodiging die Jezus ons vandaag ook in het Evangelie stelt: Kom naar Mij toe, leef vandaag ín Mij, laat daar – in Mij – al je bezigheden en besognes uit vertrekken en naar terugkeren. Dát zal je rust geven.
Je kunt denken dat Mijn opdracht aan jou te zwaar is, dat je te weinig krachten hebt of te weinig tijd. Maar mijn opdracht is niet te hoog, niet te breed, niet te zwaar; je kunt ze volbrengen. Mijn opdracht is immers enkel: heb elkaar lief, wees zachtaardig en deemoedig, wees teder. Daar krijg je opnieuw alle tijd voor, een hele dag lang! En als je aan het eind van de dag toch vermoeid zou zijn geraakt – omdat je dacht het op eigen krachten te moeten doen, kom dan opnieuw naar Mij en leg al je zorgen op Mij, en Ik zal je rust geven.

Mt.21,33-43 (4/10/2020) 

Luister naar een andere vergelijking [zei Jezus tegen de afgezanten van de Joodse oversten]:
“Er was eens een huisheer die een wijngaard aanlegde. Hij zette er een omheining rond, groef erin een perskuip uit en bouwde er een wachttoren.
Toen verhuurde hij hem aan wijnbouwers en vertrok naar het buitenland.
Toen nu de tijd kwam van de oogst, zond hij zijn dienaars naar de wijnbouwers om zijn deel van de oogst te ontvangen.
Maar de wijnbouwers grepen zijn dienaren vast. De een ranselden ze af, een ander doodden ze en nog een ander stenigden ze.
Opnieuw zond hij nu dienaren, meer nog dan de eersten, maar ze deden met hen net zo.
Ten slotte zond hij zijn zoon naar hen, denkend dat ze door zijn zoon tot inkeer zouden komen.
Toen de wijnbouwers de zoon zagen, zeiden ze echter onder elkaar: “Dat is de erfgenaam! Vooruit, laten we hem doden en zijn erfenis in bezit nemen.”
Ze grepen hem dus vast, wierpen hem buiten de wijngaard en doodden hem.
Wanneer nu de heer van de wijngaard komt, wat zal hij met die wijnbouwers doen?”
Ze antwoordden hem: “Hij zal die slechteriken een slechte dood doen sterven en de wijngaard zal hij verhuren aan andere wijnbouwers
die hem de oogst wel zullen geven wanneer het daar de tijd voor is.”
Toen zei Jezus: “Herkennen jullie het Schriftwoord niet?
De steen door de bouwers afgekeurd, die steen is hoeksteen geworden.
Dat is het werk van de heer, een wonder is het in onze ogen. [Ps.118,22-23]
Daarom zeg ik jullie: Het koninkrijk van God zal van jullie weggenomen worden en gegeven aan een volk die er de oogst van voortbrengt.”

We zouden dit Evangelie kunnen lezen vanuit de kant van de onwillige wijnbouwers, met de – terechte – vraag wat ik er zelf zou van terecht brengen.
Maar dit keer frappeerde mij eigenlijk vooral de grote moeite van de ‘heer van de wijngaard’.
Van bij het begin is er al zijn grote zorg voor de nieuwe wijngaard: dit moet een goede plek worden, een plek die vruchten zal afwerpen … voor de wijnbouwers!
Hij neemt het risico – of je kunt beter zeggen: hij heeft er het vertrouwen in – die plek te doen beheren door wijnbouwers.
Zíj zullen er de eerste en de meeste vruchten van plukken – de wijngaardenier vraagt slechts zijn deel.
Die grote moeite loopt verder door in het zenden van zijn dienaars. Zelfs als het mis loopt met hen, blijft hij nieuwe zenden.
En opnieuw neemt hij ook een enorm risico: hij stuurt zijn zoon. Niet om hen te straffen, maar om hen lief te hebben!
Dit is het verhaal van G-d en zijn schepping … Zó vertrouwt hij ons ‘zijn wijngaard’ toe! Zó zorgzaam vraagt hij mij vrucht te dragen …

Mt.20,17-28 (8/03/2023)

Toen Jezus opging naar Jeruzalem, nam hij alleen de twaalf met zich mee. Onderweg zei hij tegen hen:
“Kijk! Nu gaan we op naar Jeruzalem en de mensenzoon zal overgeleverd worden aan de hogepriesters en schriftgeleerden en ze zullen hem ter dood veroordelen. Ze zullen hem overleveren aan de niet-Joodse volken om hem te bespotten, te geselen en te kruisigen en op de derde dag zal hij worden opgewekt.”
Toen kwam de moeder van de zonen van Zebedeüs, samen met haar zonen, naar hem en boog voor hem neer om iets van hem te vragen. Hij vroeg haar: “Wat wil je?” Ze zei hem: “Zeg dat in jouw koninkrijk deze twee zonen van mij mogen zetelen, één rechts en één links van jou.” Maar Jezus antwoordde: “Je weet niet wat je vraagt. Kunnen jullie de beker drinken die ik zal drinken, of je laten onderdompelen met de onderdompeling die ik zal ondergaan?” Ze zeiden hem: “Ja, dat kunnen wij.” Hij ging tegen hen verder: “Ja, mijn beker zul je wel drinken en ondergedompeld worden waarin ik ondergedompeld wordt, maar wat betreft het rechts of links van mij zetelen: het is niet aan mij dat te geven, dat is voor hen voor wie mijn Vader dit bereid heeft.”
De tien [overige leerlingen] hoorden dit en ergerden zich aan de twee broers. Maar Jezus riep hen bij zich en zei: “Jullie weten dat de leiders van de volken hen overheersen en dat de groten hun macht misbruiken tegen hen. Zo mag het bij jullie niet zijn!
Wie onder jullie groot wil worden,
moet jullie dienaar zijn,
en wie onder jullie de eerste wil zijn,
moet jullie knecht zijn;
zoals de mensenzoon niet gekomen is
om gediend te worden, maar om te dienen
en zijn leven te geven als losgeld voor velen [= allen].”

Jezus neemt de tijd om aan zijn leerlingen uit te leggen wat de consequenties zullen zijn van zijn radicale keuze voor G-d.
De leerlingen lijken nog een ander beeld te hebben van leerling zijn. Een van de moeders wil zelfs het geluk van haar zonen bepleiten, niet voor hier en nu, maar voor later, ooit … nochtans speelt gelovig leven zich af in het hier en nu en niet later, ooit ... Het is een kwestie van G-ds aanwezigheid te zien en te doen oplichten in het dagelijkse leven. Het gaat over peilen naar de goddelijke werkelijkheid die in het concrete leven op steeds wisselende wijze verrassend aanwezig komt. Als je aandacht daarop gefocust staat, doen macht en aanzien er niet meer toe. Je zult klein worden en sterven aan jezelf zodat er ruimte vrij komt voor G-d.
Dit alles radicaal doorleven gaat niet zonder slag of stoot. Het is niet de ‘gewone’ manier van leven (ook toen niet). Het zal pijn doen. Mensen zullen je er om uitlachen … en toch … Consequent kiezen voor G-d is de enige weg ten leven. Kijk maar naar Jezus … en naar zovelen na hem.