Mt.5,20-25 (11/03/2022)
“Ik zeg jullie: Als je integriteit die van de schriftgeleerden en farizeeën niet overschrijdt, zul je niet binnengaan in het koningschap van de hemelen.
Jullie hebben gehoord dat er gezegd is tot die-van-het-begin: Je zult niet doden [Ex.20,13]; wie doodt moet onderworpen worden aan het oordeel. Ik echter zeg jullie: Ieder die vertoornd is op zijn medemens moet onderworpen worden aan het oordeel; wie zijn medemens uitscheldt, moet onderworpen worden aan de raad [locale of supralocale rechtszetel]; wie zijn medemens verwenst, moet onderworpen worden aan de gehenna van het vuur.
Wanneer je je gave naar het altaar brengt en daar herinner je je dat je medemens iets tegen je heeft, laat dan je gave voor het altaar daar, ga je dan eerst verzoenen met je medemens en kom dan met je gave. Wees voortdurend geneigd je tegenstander tegemoet te komen zolang je met hem onderweg bent, zodat hij je niet overlevert aan de rechter, de rechter vervolgens aan de gerechtsdienaar en je in de gevangenis wordt geworpen.
Gewoonlijk horen we dit Evangelie als: “Als je gerechtigheid die van de schriftgeleerden …” ‘Gerechtigheid / rechtvaardigheid’ is hier vertaald met ‘integriteit’. Dat is omdat in ons taalgebruik het woord ‘rechtvaardigheid’ nogal in de hoek zit van wat ‘juist’ is volgens de wet, wat correct is volgens het recht. Maar dat is nu net waar Jezus zo vaak tégen reageert. De schriftgeleerden etc. handelden maar al te zeer ‘volgens het recht’ – en haalden daarmee de ziel uit de Torah, die nooit bedoeld was als ‘wet’, maar als richtingwijzer, als kompas. De concrete handelingen van daaruit moesten bepaald worden door bezielde mensen die zich lieten leiden door dat kompas.
Bijbelse ‘rechtvaardigheid’ is dus niet ‘deskundig worden in het recht’, maar ‘vaardig worden in wat de rechte weg naar G-ds droom is volgens het kompas’. Ons woord ‘integriteit’ drukt dat wat beter uit.
Jezus’ radicalisering, die we hier in enkele voorbeelden horen, is er dus geen van ‘meer wet’, maar wel van ‘meer ziel’, integriteit in de overtreffende trap!